Nhà lưu niệm - Đơn vị thiết kế: Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng Bến Tre

Người dân xã Lương Hòa (huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre) - nơi được chọn kết nghĩa với Cuba, xem quê hương mình như một “giọt máu nhỏ” của Cuba. Chủ tịch Fidel Castro qua đời đối với người dân Lương Hòa như mất đi một người “anh cả”.      

Thời chiến tranh, mảnh đất Lương Hòa bị tàn phá khốc liệt: Bom đạn, chất độc hoá học, máy bay B52, tàu chiến, chiến tranh tâm lý, gián điệp… Người dân Lương Hoà kiên cường chịu đựng, vượt qua thử thách, gian khổ, hy sinh để bảo vệ quê hương đất nước. Những tên đất, tên người Lương Hoà thắm đượm những chiến công và trở nên thân thiết hơn đối với nhiều người. Đây còn là quê hương của nữ tướng anh hùng Nguyễn Thị Định - người suốt đời hy sinh vì sự nghiệp cách mạng và là vị tướng nữ duy nhất của Việt Nam.

Ngày nay, xã Lương Hòa (Một ngôi làng nhỏ, gồm 6 ấp, trên 3.300 hộ dân) còn có tên gọi khác đó là “Làng Moncada” (nơi phát khởi cho cuộc khởi nghĩa giải phóng Cuba khỏi chế độ độc tài Batixta), được Tỉnh ủy Bến Tre chọn làm địa danh kết nghĩa với Cuba từ năm 1983, là biểu tượng cho sự đoàn kết giữa hai dân tộc anh em Việt Nam - Cuba. Ở bên kia nửa bán cầu, đất nước người dân tộc anh em với Việt Nam cũng có một ngôi làng mang tên là “Làng Bến Tre”.

Sau ngày hai làng kết nghĩa, chính quyền và người dân xã Lương Hoà xem những sự kiện trọng đại trên đất nước của người anh em kết nghĩa với mình như của chính mình. Hàng năm Đảng bộ và nhân dân xã Lương Hòa ngoài tổ chức các ngày lễ lớn của địa phương, còn tổ chức míttinh ngày lễ của nước Cộng hoà Cuba: Quốc khánh nước Cộng hòa Cuba (1.1.1959); và cách khoảng vài năm, xã Lương Hòa lại tổ chức míttinh trọng thể một lần kỷ niệm ngày tấn công pháo đài Môncađa - Cuba (26.7.1953).

Ngược lại, để đáp lại tình hữu nghị giữa hai làng sau khi kết nghĩa, Đại sứ và Lãnh sự nước Cộng hoà Cuba khi được bổ nhiệm hoặc miễn nhiệm đều đến xã Lương Hoà - Làng Moncada gặp gỡ, tiếp xúc thân tình với cán bộ, nhân dân nơi này như tình anh em được gắn kết bền chặt. Đã có nhiều lần Đại sứ quán và Tổng lãnh sự Cuba đến chúc mừng các ngày lễ lớn tại địa phương.

Những năm gần đây, Đảng bộ xã Lương Hoà - Làng Môncađa còn phát động phong trào treo ảnh nữ tướng Nguyễn Thị Định và Chủ tịch Fidel Castro như để khắc sâu lòng yêu mến đặc biệt giữa 2 nhân vật vĩ đại trong cùng một bức ảnh, khơi dậy thắm thiết hơn nữa tình đoàn kết hữu nghị giữa 2 làng nói riêng và tình hữu nghị Việt Nam - Cuba nói chung.

Từ những lý do nêu trên, việc đầu tư xây dựng Nhà lưu niệm Làng Moncada - xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm nhằm trưng bày những tư liệu lịch sử, tạo sự liên kết giữa hai làng Moncada và làng Bến Tre vẫn trong sáng và bền chặt. Nhân dân hai làng luôn tiếp nối truyền thống cách mạng vẻ vang, có trách nhiệm giữ gìn, phát huy, nâng nêu tình hữu nghị, đoàn kết giữa hai dân tộc.